-Tregim nga Edmond Kaceli
Treni, ndryshe nga të gjithë trenat e vendeve lindore dhe perëndimore, shtyhej, me tepër zor, nëpër shinat e lidhura me traversa të dëmtuara; njerëzit rrinin strukur në krye të detyrës së tyre të bezdisshme si udhëtarë të trenave; fatorinot kontrollonin për të dhjetën herë biletat dhe “primin” sigurimit; polici i trenit gërmonte xhepat e hajdutit të vogël të xhepave që sapo i mori një burri xhepzbrazur një sasi të vogël parash të grisura dhe gjithë zhul; dy poetë të dështuar i mburrnin njëri –tjetrit poezitë, që asnjë redaksi apo shtëpi botuese nuk riskonte botimin; dy ashikë po i shfaqnin me epsh të madh, e përgjërim, dashurinë një kurve, që zanatin e kryente në VC-në erëqelbur e me xhama të thyera të vagonit ku jo rrallë gjente personazhet që nuk vononin ti shfaqnin ndjenjat e tyre sublime; dy pseudoafaristë po vendosnin për lojën e nesërme në treg; një baba i dhembshur i jepte këshilla të bijës së hutuar nga prania e gjithë atyre njerëzve; një zyrtar vendoste ndërkohë të lironte edhe pak kollaren ngjyrë dheu, teksa po konsultohej me një si biçim gruaje (sipas gjasave e shoqja) për probleme të punës; një çift pleqsh dhe një çift dashnorësh ndërhynin në zonat e ndaluara të njëri –tjetrit; ata që nuk kishin mundësi të gjenin vend ulur, shtyheshin sa andej këndej në varavingo përgjatë gjithë gjatësisë së vagonit, dhe pastaj të tërë trenit…
Pikërisht në këtë moment të rëndësishëm, kur po ndodhnin kaq e kaq gjëra të rëndësishme dhe të parëndësishme, në trenin që zvarrisej tepër i lodhur, një qen. Po, po. Një qen. Disa metra larg shinave. Në një kthesë të butë të udhës së hekurt. Lehte si i tërbuar. Me një të lehur të fuqishme. Ishte një qen leshatok. I murrëtyer. Me dhëmbët që i shkëlqenin fort. Me një të lehur aspak muzikale.
Një qen po i lehën trenit. Trenit ku udhëtojnë njerëz me veshje, mendime, role dhe dëshira të ndryshme për jetën. Ky lehës i madh (i kushedi çfarë zotërie) i lehën papushim trenit në të cilin udhëtojnë, përveç fatorinove, policit, kurvës abone, edhe udhëtarë të përmasave të ndryshme mendore…
Treni ecën. Për çdo të trokitur të trenit, në bashkimin e shinave, qeni lëshon disa të lehura të forta njëherësh. Disa të lehura çjerrëse, si për të protestuar ndaj trenit të udhëtarëve, që rëndon mbi tokën e rreshkur nga dielli; si për të treguar se ka përreth gjithë asaj mase mospërfillëse, gjigande, të quajtur tren, dhe nuk e di çfarë qeniesh më mospërfillëse.
… Treni vazhdimisht ecën. Njerëzit nuk nxjerrin kokën dhe nuk dëgjojnë të lehurën gërvishtëse të qenit. Dhe qeni, si për të sfiduar mosvështrimet e tyre jopyetëse dhe të pakuptimta, i lehën si i tërbuar, vazhdimisht, trenit që zvarriset, e zvarriset, e zvarriset, në rrugën e tij të pafundme. Qeni i lehën, i lehën, i lehën vazhdimisht…
Një tren. Një kthesë. Udhëtarët. Një qen që i lehën trenit. Unë. Prapë qeni… Prapë treni…
… Dhe ishte një qen me ç’dukej, i ndërgjegjshëm që po kryente më së miri detyrën e tij…
